vrijdag 31 juli 2015

Geen hernieuwbare energievoorziening

Als wij vertellen over onze bio-ecologische verbouwing, horen we vaak "ah, en dan hebt ge ook ineens zonnepanelen of een zonneboiler."
En nu de federale en de Vlaamse regering de elektriciteitsfactuur flink laten stijgen, is het weer een actueel thema.

Voor de duidelijkheid: er staan geen zonnepanelen of zonneboiler op ons dak. 
Hoewel we zeker een voorstander zijn van die technologieën, hanteren we liever eerst de Trias Energetica. 

De Trias Energetica is een strategie om energie te besparen. Het beschrijft welke stappen het efficiëntste zijn (en dus best als eerste moeten genomen worden).
Als eerste stap zegt deze strategie om de energievraag te beperken. En dan bedoelen ze veel meer dan enkel spaarlampen en led-lampen te gebruiken. Ook bouwkundig kan je je energiebehoeften heel erg beperken door de oriëntatie, de bouwstijl en de ligging. 
Door je leefruimtes zoveel mogelijk langs de zuidkant te maken en er voldoende ramen te voorzien, heb je enerzijds veel lichtinval (en dus veel minder kunstlicht nodig) en anderzijds profiteer je van de zonnewarmte (ok, da's een open deur intrappen he). Verder probeer je de koele ruimtes en de warme ruimtes te scheiden (garage en berging bij mekaar bv). 
Ook bij het ontwerp van je huis kan je heel wat maatregelen nemen om de energievraag te beperken. Hoe mooi een torentje, een erker, een dakkapel, enz. Ook kunnen zijn, ze zorgen voor een veel ingewikkeldere constructie waardoor er veel gemakkelijker koudebruggen en kieren ontstaan door kleine foutjes ed. Hoe compacter, hoe beter, volgens de strategie. En isoleren, nog zo'n open deur. 
Een compacte bouwstijl zorgt er ook voor dat je buitenschil zo klein mogelijk is tov de binnenruimte waardoor je zo weinig mogelijk warmteverlies hebt. 
Qua ligging: een dorpskern of een stad ipv een afgelegen villa om externe nutsvoorzieningen zo efficiënt mogelijk te maken. Daarbij, een halfopen of gesloten dat beperkt ook weer de buitenschil van je huis.

Als tweede peiler zegt de strategie om zoveel mogelijk hernieuwbare energie te gebruiken. Dat kan door zonnepanelen op je dak te leggen bv, of door een energieleverancier te kiezen die enkel groene stroom produceert.

De derde peiler: indien er toch energie van eindige (fossiele) brandstof gebruikt wordt, doe dit dan zo efficiënt mogelijk, bv door een hoogrendementsketel te installeren.

En nu blijft de vraag hoe wij dat allemaal in ons huis toepassen.

Het is en blijft natuurlijk een verbouwing waardoor je met een aantal beperkingen zit. Zo kunnen we de oriëntatie niet ten volle benutten. En ook isoleren en de luchtdichtheid is een stuk ingewikkelder. Zo compact als we hadden gedaan bij een nieuwbouw is ons huis ook niet. Toch heeft de architect zoveel mogelijk van de zonnestand gebruik gemaakt. In de ochtend en de voormiddag schijnt de zon heel de tijd op de ramen van de achterbouw. Ook de veluxen in het dak brengen heel veel licht binnen. In het woonhuis gedeelte is het salon en de speelhoek/bureau. Het salon staat vlak aan de zuidkant. Door de erker krijg je daar ook nog best veel licht binnen. De speelhoek/bureauhoek krijgt licht via het grote raam achteraan bij de inham, de velux en via het raam in de inkom/vestiaire. De deur tussen inkom en woonruimte wordt immers een grote glazen schuifdeur.
En zoals we al wel verteld hebben, hebben we al veel uren gespendeerd aan een goede luchtdichting om zo weinig mogelijk warmteverlies te hebben. Ook op vlak van isolatie zitten we ver boven de huidige normen.

Dan komen bij de tweede peiler (hernieuwbare energie). Tja, geen zonnepanelen, zonneboiler, windmolentje, waterrad, ... En toch, ook daar kunnen wij zonder problemen op afkloppen met een "jawel hoor". We zijn immers al jaren klant bij Ecopower, een elektriciteitsleverancier die voor 100% (en enkel en alleen) groene stroom produceert. En, als we ooit terug wat financiële armslag hebben, komen er zeker en vast zonnepanelen op het dak.

De derde peiler, gebruik fossiele brandstof zo efficiënt mogelijk. Ook daar kozen we jaren geleden al voor. Toen we de oude, van kolen naar mazoutbrander omgebouwde cv ketel vervingen door een hoogrendementsketel van Atag. Die wordt binnenkort terug geïnstalleerd. 

De Trias Energetica kan je ook toepassen op materialen:
1/ gebruik zo weinig mogelijk materialen
2/ geef voorkeur aan hernieuwbare materialen (hout, vlas, schelpen, ...)
3/ beperk het gebruik van fossiele/chemische/industriële materialen (gips, klei, PUR, pvc, ...)

De theorie blijft alleen overeind als de bewoners hun levensstijl ook aanpassen. Het heeft immers geen zin om zeer goed te isoleren en de ruimtes te scheiden als alle deuren open staan. Of om je hele dak vol met zonnepanelen te leggen als je constant alle lichten en apparaten aan laat staan.

Hoewel Green Evelien zeker een inspiratiebron is, willen we niet zo ver gaan. We willen de technologie gebruiken om het ons een beetje makkelijker te maken (zoals een "alle lichten uit knop of timers op bepaalde lichtpunten zoals, traphal, wc, berging, ...). Ijdele hoop dat de kinderen ons geen "doe die deur dicht" of "wie heeft het licht in de gang laten branden"zagen gaan vinden zeker?


zondag 12 juli 2015

Hey, ppsst!


De pagina "Foto's en staat van vorderingen" werd een beetje (uhum) bijgewerkt!

Pleisterwerken

Afgelopen maandag werd de laatste hand aan de natuurlijke gipspleister gelegd. Nu is dus de helft van ons huisje bepleisterd. De andere helft krijgt een leempleister en de badkamer een traskalkpleister.
"Waarom willen die nu in godsnaam 3 soorten pleister gebruiken?", hoor ik je nu denken. Wel, hieronder leg ik dat uit.

Een constante in de verschillende materialen: zo ecologisch mogelijk, zowel qua ontginning/productieproces als van materialen.

Natuurlijke gips wordt ontgonnen voornamelijk in het bekken van Parijs. Om het als pleister te kunnen gebruiken wordt het gips eerst tot 150°C verwarmd en vermengd met 3 tot 7% toevoegstoffen die voor een betere verwerking en bewaring zorgen. Nadeel is dat het wat moeilijker te verwerken is als de traditioneel gebruikte gipssoorten en dat het landschap aangetast wordt bij de winning er van.
In conventionele bouw wordt voornamelijk fosfo-gips gebruikt. Dat is eigenlijk een afvalstof uit de kunstmeststofindustrie. Op het eerste zicht lijkt dat een zeer goede recuperatie van afval maar fosfo-gips zou zeer veel van het radioactieve radon langzaamaan maar permanent uitstoten en dit gedurende tientallen jaren. Verder bevatten de meeste industriële gipspleister veel meer toevoegstoffen zoals lijmen, droogvertragers, luchtbelvormers, waterweerhouders en fungiciden.

Leem is ongebakken aarde die in verschillende groeves in Europa ontgonnen wordt. Het is een mengeling van zand, klei en stro en/of vlasvezels. Er wordt geen enkele chemische stof aan toegevoegd.
Leem heeft als belangrijkste eigenschap de vochtregulerende werking. Aangezien het dampdoorlatend is, kan het vocht van de binnenruimte opnemen en bufferen. Wanneer de binnenlucht droger wordt (in de wintermaanden), geeft de leem het vocht geleidelijk weer af. Dit zorgt voor een continue luchtvochtigheidsgraad. Naast die vochtregulatie, doet leem hetzelfde met warmte. En herinner je je onze zeer grote muurradiatoren? De leem maakt die dus nog wat efficiënter. Leem isoleert ook nog eens akoestisch. En dat is in ons gezin mooi meegenomen. ;-)
Het nadeel van leem is dat het een zeer lange droogtijd heeft en dat het minder stootvast is. Vandaar onze keuze om in de gedeelten die vooral functioneel gebruikt worden (traphal, berging, enz.) een gipspleister te kiezen.

De traskalkpleister is een mengsel van fijngemalen vulkanisch gesteente uit de Eiffelstreek (trass en tufsteen) en kalk. Het wordt gebrand op 900°C.  Het ziet eruit als een cementpleister en heeft ook ongeveer dezelfde mechanische eigenschappen. Het heeft een hoog waterwerend vermogen en daarom gebruiken we dit pleister dan ook in de douche ipv de conventionele cementpleister. Die vraagt een grotere productie-energie. Bovendien is traskalkpleister ook vrij van schadelijke stoffen.

(met dank aan Vibe: http://www.vibe.be/downloads/1.Technische_documentatie/Bouwmaterialen%20en%20gezondheid/KF-binnenpleisters.pdf)

De eerste laag leem komt over een 3-tal weken. De afwerkingslaag is gepland voor september.

De houten binnenwanden worden niet bezet. Die worden afgewerkt met fermacellplaten en daarna licht opgevoegd.

To be continued...